SİVAS EL SANATLARI

Sivas ili Türkiye’nin en önemli el sanatları merkezlerinden birisidir.

Sivas el sanatları konusunda sadece ülkemizde değil dünyada önemli bir yere ve nama sahiptir.

Sivas’ta geleneksel el sanatları oldukça gelişmiştir. Sivas ilinin dünyaya tanıtan el sanatlarından en önemlileri Halıcılık ( Kilimcilik) ve Ağızlıkçılıktır. Bunlarla birlikte Dokumacılık, bakırcılık, gümüş işçiliği, çubukçuluk, çorap örücülüğü ve çakı-bıçak yapımcılığı en köklü el sanatlarıdır. Bunlardan çorap örücülüğü giderek önemini yitirirken, diğerleri günümüzde de sürdürülmektedir. Sivas’ın çok zengin kompozisyonlu ve renkli dokumaları ile kara kemik saplı Sivas bıçakları ünlüdür.

Başlıca Sivas El Sanatları şöyledir ;

SİVAS’TA HALICILIK ( SİVAS HALILARI )

Ülkemiz halıcılığında olduğu kadar dünya halı sanayinde de seçkin bir yeri bulunan Sivas halıları  Selçuklu devrinden (13.yy) beri bir ekol haline gelmiştir. Sivas halılarının en belirgin özellikleri kullanılan ipliğin inceliği ve kalitesi, iç boyamalarının orijinalliği, dokumadaki ustalık, ilmek sayısının fazlalığı ve üzerindeki motif, desen ve renk uyumunun ahengidir. Halılarda en az 12 çeşit olmak üzere 20-25’e varan renk çeşidi kullanılmaktadır.

Sivas ve ilçelerinde dokunan Sivas halıları Türk (Gördes) düğümü sistemiyledir. Günümüzde Sivas halıları denildiğinde tek düğüm sistemiyle yapılan, yuvarlak hatlı, madalyonlu ve küçük çiçek desenli halılar akla gelmektedir. Hereke kalitesinde ve Hereke desenli halılar da dokunmaktadır.

SİVAS’TA KİLİM DOKUMACILIĞI  ( Sivas Kilimleri ) 

Kilim dokumacılığı daha çok köylerde gelişmiştir. Şarkışla kilimleri oldukça meşhurdur. Bugün nadide Sivas kilimleri ülkemiz iç piyasasında yüksek talep görmektedir. Bu ürünlerin değeri oldukça fazladır. Sivas kilimlerinde bitkisel ve hayvansal motiflerin yanında geometrik ve sembolik veya figuratif motifler de vardır. Sivas kilimleri yünden dokunmaktadır. Ayrıca çözgünün sık olması ve çözgüde düğüm yada eklemlerden özenle kaçınılması değerine değer katmaktadır. Ayrıca 6–7 m kare büyüklüğünde kilimlere rastlanır. Geçmişte Gürün, Şarkışla, Yıldızeli ve Kangal’da dokunan kilimler renk ve desen açısından farklılık göstermekteydi. Sivas kilimlerinde Al, yeşil, mavi, kara ve turuncu en yaygın renklerdir.

Sivas’ta Çorap Örücülüğü:
Geçmişte Gürün’de çok gelişmiş olan çorap örücülüğü günümüzde kaybolmaya yüz tutmuştur. Burada tiftikten ince görünümlü çoraplar örülürdü. Doğanşar, Zara, İmranlı ilçelerimizde bu el sanatları halen sürdürülmektedir. Kullanılan stilize bitki, hayvan ve insan motifleri dokuyanın iç dünyasını yansıtacak biçimde işlenirdi. “Yandım Alamadım, Yarimi Eller Aldı, Kakül, Ergen Bıyığı, Eli Mektuplu, Elif-B, Aşık Kipriği, Gönül Kilidi, Katip Çimdiği ve Civan Kaşı” en yaygın motiflerdir.

Sivas’ta Çarıkçılık:
Bir zaman Anadolu insanının ayağının giyeceği ve süsü olan çarık günümüzde artık kullanılma-maktadır. Çok az sayıda kalan ustaları tarafından hediyelik eşya olarak yapılmaktadır. Sırımlı ve tokalı olmak üzere iki cinsi yapılmaktadır.

Sivas’ta Gümüş İşçiliği:
Çeşitli aşamalardan geçerek tel ve ince levha haline getirilen gümüşten ahşap malzeme kaplanarak gümüş çekmece ve gümüş nalınlar yapılır. Diğer bir gümüş işçiliği ise telkari, kalem işi savattır. Bu işçiliklerde gümüş kemerler, bilezikler, bardak ve fincan zarfları, çay tabakları, çay tepsileri, broşlar, ağızlıklar ve tespih süsleri gibi eşyalar yapılır. Son zamanlarda Sivas’ta en önemli yeni sektör kollarından birisi olan Gümüşçülük bu sayede Sivas’ın ülke çapında tanınması adına ön ayak olurken ayrıca bu sanatın Sivas’a has bir sanat olması noktasında da önemli bir misyon üstlenmiş durumdadır. Bu cümleden olmak üzere Sivas’taki bazi Sivas gümüş ürünlerinin patent tescillerinin yapıldığını bilmekteyiz.

Sivas’ta Çubukçuluk (Ağızlık yapımcılığı) :
“Ağızlıkçılık” veya “Çubukçuluk” ismiyle anılan el sanatının başlangıcı 1800 yılına kadar iner. Sivas ağızlıklarının yapımında Tokat-Erzincan-Erzurum-Kars ve Ağrı yörelerinden temin edilen “Germişek ya da karamuk” denilen ağaç cinsleri kullanılır. Son zamanlarda Sivas’ta ki ağızlıkçılar kalemlik, isimlik, tığ sapı, şamdan, minare maketi ve tükenmez kalem gibi hediyelik eşyalar da yapmaktadırlar. Yani zamana göre ürün nitelikleri de yenilenmektedir. Bu bakımdan Sivas hediyelik eşya sektörü son derece canlıdır. Özellikle yaz aylarında Sivas’ta turistik hediyelik eşya satışları oldukça artmaktadır. Yurt içine ve yurt dışına Sivas’tan hediyelik eşya ürünleri ihraç edilmektedir. Sivas hediyelik eşyalarında en çok Sivas bıçakları ve Sivas ağızlıkları, Sivas kalemleri yer almaktadır.

Sivas’ta Çakı-Bıçak Yapımcılığı:
Geçmişin gözde kılıçları, Kılıççılar Çar-şısında yapılırdı. Kılı-cın yerini giderek daha güçlü silahlar alınca, kılıç ustaları çakı-bıçak yapımına yöneldiler. Kentte bulunan bıçak atölyelerinde genellikle kılıç tipi bıçaklar, bağ bıçakları, büyük ek-mek bıçakları, bir, iki, üç ağızlı ya da ustura tipi bıçaklar yapılır. Kentin özellikle kara saplı bıçakları ünlüdür. Çakı ve bıçakların ağızları “namlu” denilen çelikten sapları boynuzdan yapılır.

Sivas’ta Bakırcılık:
Bakırcılık eski yay-gınlığını yitirmiştir. İl Bakırcılığının en eski örnekleri Sivas Müzesinde sergilenmektedir.
Özellikle Osmanlı döneminde çok yaygın olan bakırcılık bugün değişen zaman ile birlikte kaybolmaya yüz tutmuştur. Çünkü artık bakır ürünler kullanılmamaktadır. Bununla birlikte halen geleneksel anlamda Sivas’ın yerli ailelerinde eskiden kalan bakır eşyalar saklanmaktadır.

Sivas  bakır eşyalarında ustaların çalıştıkları bakırlara adlarını, bir din büyüğünün adını ya da ayet yazması gelenektendir.

SİVAS EL SANATLARI” yazısında 2 yorum var.

  1. ayşe dedi ki:

    çok güzel harika

  2. serkan dedi ki:

    el sanatkarlarını keşfetmek onlarla irtibata geçmek bire bir yaşamak oldukça zor,bu konuda konuyla ilgili kişiler birbirine destek çıkmalı diye düşünüyoruz. http://www.bizimelimiz.com sitesinin genel amacıda el sanatçılarının aynı çatı altında fırsatlar bulmasını sağlamak.Türk el sanatçılarına herbirimiz sahip çıkmalı ve birilerinin sanat ürünlerimize de sahip çıkmasını engellemeliyiz.TÜRKİYE ÇÖL OLMASIN, EL SANATLARIMIZ YOK OLMASIN.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

buy cialis viagra cialis online buy cialis